Często podczas czerwcowych spacerów natykam się na kwitnące krzewy głogu i choć dla większości z Was jest to zwykła roślina ozdobna, to przecież jakby nie było, jest to też jedna z roślin już od dawna tradycyjnie stosowana w schorzeniach serca. Czy słusznie?
Spis treści
Kwiatostan głogu jest surowcem typowo flawonoidowym, bogatym głównie w witeksynę, rutozyd, kwercetynę, kemferol. Duże znaczenie lecznicze mają również proantocyjanidyny, pochodne flawonu (epikatechina i katechina), kwasy fenolowe, a także aminy (cholina, acetylocholina, tyramina).
Owoce głogu zawierają podobne do kwiatów związki czynne. Różnią się jednak ich zawartością. Posiadają mniej flawonoidów, ale więcej proantocyjanidyn.
Obecność całej masy związków aktywnych warunkuje działanie łagodnie nasercowe.
Surowce i przetwory z nich mają właściwości:
Dodatkowo surowcom z głogu można przypisać działanie:
Działanie surowców jest efektem sumowania się aktywności poszczególnych składników, więc ciężko tu mówić o działaniu poszczególnych substancji. Jednak duże znaczenie możemy tu przypisać obecności flawonoidów oraz proantocyjanidyn, które poprzez swój wpływ na zmniejszenie przepuszczalności naczyń krwionośnych, wzmacniają je i ogólnie poprawiają krążenie.
Preparaty z głogu są skuteczne w schorzeniach takich jak:
Jako tradycyjny produkt leczniczy owoce i kwiaty głogu znalazły zastosowanie w leczeniu takich dolegliwości jak:
Ponadto głóg może być stosowany w niedotlenieniu serca, miażdzyżcy, nadciśnieniu tętniczym i hiperlipidemii.
Ze względu na działanie, surowce z głogu mogą być stosowane przez osoby mające łagodne problemy z sercem i krążeniem, zwłaszcza osoby starsze. Pamiętaj, że nie zwalnia Cię to z wizyty u lekarza, nie możesz lekceważyć tych objawów.
W przypadku wyżej wymienionych dolegliwości możesz stosować napary z kwiatostanu głogu 3 razy dziennie po ok. ½ szklanki.
W tym celu 1-2 g wysuszonego kwiatu głogu zalej ½ szklanki wrzącej wody i odstaw na 10-15 min. do ostudzenia.
Z owoców głogu również możesz przygotować napar, w podobny sposób jak kwiaty. Jednak w tym przypadku bardziej popularne są soki, dżemy i nalewki.
Preparaty z głogu są skuteczne, pod warunkiem, że są stosowane przez minimum 6 tygodni.
Jak w przypadku większości preparatów, i tu po zastosowaniu mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak: zawroty głowy, ból głowy, migrena, kołatanie serca.
Tradycyjnie nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży i karmiące, a także dzieci do 18 roku życia.
Wyciągi z głogu mogą nasilać działanie leków przeciwnadciśnieniowych, glikozydów nasercowych i beta-blokerów, dlatego w tych przypadkach powinny być stosowane po konsultacji z lekarzem.
***
gatunek: Głóg jednoszyjkowy i głóg dwuszyjkowy (łac. Crataegus monogyna i Crataegus oxyacantha)
rodzina: różowate (łac. Rosaceae)
Oba gatunki głogu, czyli jednoszyjkowy i dwuszyjkowy, mają kilka cech wspólnych. Mianowice oba są ciernistymi krzewami lub małymi drzewami dorastającym do ok. 10 m wysokości. Liście głogu są ciemnozielone od góry i jasne od spodu, składają się zazwyczaj z 5 klap, czyli części. Kwiaty zakwitają od maja do czerwca, mają biały kolor i charakterystycznie pachną, dla niektórych nawet nieprzyjemnie. Może to mieć związek z wydzielaniem przez kwiaty związków aminowych mających na celu wabienie owadów. Owoce głogu są czerwone, jabłkowate z charakterystyczną pozostałością 5 odgiętych działek kielicha u dołu. W środku mają żółty, mięsisty miąższ. Dojrzewają w okresie września i października.
Mimo, że z pozoru te dwa gatunki mogą wyglądać jednakowo i są trudne do rozróżnienia, mają kilka cech, które pozwalają na ich identyfikację.
| Cecha rozpoznawcza | Głóg jednoszyjkowy | Głóg dwuszyjkowy |
| liść | głęboko wcinane | płytko wcinane |
| kwiaty | słupek z jedną szyjką | słupek o 2-3 szyjkach |
| owoce | 1 pestka | 2-3 pestki |
| wysokość | do 10 m. | do 4 m. |
Mimo wszystko niełatwo jest te gatunki rozróżnić, zwłaszcza, że często tworzą one mieszańce międzygatunkowe. Oba jednak są równocenne pod względem surowców – a więc bez obaw, podczas zbierania nie musicie się wysilać i szukać tego jednego konkretnego gatunku. Jest to raczej ciekawostka botaniczna, którą warto znać :).
Głóg powszechnie występuje na terenach nizinnych całej Polski. Możesz spotkać go na obrzeżach lasów, w zaroślach i przydrożach. Często jest również sadzony jako roślina ozdobna w parkach czy ogrodach.
Oczywiście, że tak. Do uprawy możesz użyć gatunków leczniczych lub odmian uprawnych różniących się kolorem kwiatów, jednak te ozdobne nie nadają się do stosowania.
Głóg dostarcza nam dwóch rodzajów surowca, mianowicie: kwiatostan głogu (łac. Crataegi folium cum flore) oraz dojrzałe owoce (łac. Crataegi fructus). Jak już wspomniałem, zbieramy je z dwóch gatunków głogu jednoszyjkowego i dwuszyjkowego.
Kwiatostan głogu, czyli w pełni rozwinięte kwiaty z 2-5 liśćmi, zbieraj we wczesnym okresie kwitnienia, czyli w maju. Susz w przewiewnym, zacienionym miejscu. Owoce natomiast zbieraj ze stanów naturalnych w okresie jesiennym, czyli od września do października. Możesz je następnie wysuszyć, podobnie jak kwiaty, lub sporządzić z nich przetwory.
Gotowe wysuszone surowce możesz również zakupić w aptekach lub sklepach zielarskich. Dostępne są również pod postacią nalewek, herbatek, kropli czy tabletek.
Zdrowotności!
Pan Tabletka
P.S. Zbliża się sezon jesienno-zimowy, a innymi słowy mówiąc – sezon przeziębieniowy. Dlatego polecam zaopatrzyć się w składniki do przygotowywania receptur doskonałych na przeziębienia – do Białego Naparu (tu przepis), do Turborosołu (tu przepis) i do Złotego Mleka (tu przepis).
