Przytulia właściwa – na co działa? Zastosowanie lecznicze

Przytulia właściwa – słyszeliście kiedyś o niej? To wieloletnia, pospolita w Polsce roślina, która latem ozdabia łąki i zarośla drobnymi, żółtymi kwiatami o miodowym zapachu. Chociaż jest w naszym kraju mało znana i nie ma dużego znaczenia w medycynie, to niegdyś była pomocna w wielu schorzeniach, a w niektórych krajach stosowano jej nasiona jako – uwaga – zamiennik kawy! Zaciekawieni? Zapraszam!

Przytulia właściwa – skład chemiczny i właściwości

Tradycyjnie – na początek trochę chemii. Ziele przytulii właściwej zawiera:

• garbniki,
• kwasy fenolowe (chlorogenowy, galusowy),
• flawonoidy (rutyna),
• glikozydy irydoidowe (monotropeina, asperulozyd),
• sole mineralne (potas, krzem),
• olejek eteryczny.

W medycynie ludowej przytulia właściwa była stosowana w leczeniu stanów zapalnych układu moczowego i obrzęków ze względu na swoje moczopędne właściwości. Napary i odwary łagodziły zaburzenia nerwowe, problemy trawienne, a zewnętrznie były pomocne w leczeniu ran, łuszczycy i innych schorzeń skóry.

Zastosowanie lecznicze przytulii właściwej

Obecnie ziele przytulii właściwej nie ma dużego znaczenia w medycynie, uważane jest za łagodny środek zwiększający ilość wydalanego moczu oraz pobudzający krążenie limfy w zastosowaniu wewnętrznym. Lekko ściągające działanie przytulii właściwej wynika z obecności garbników, co ma znaczenie w zewnętrznym zastosowaniu surowca. Pomocniczo można wykorzystać przytulię w leczeniu trądziku pospolitego, trudnych w gojeniu się ran czy egzemy – a w tym celu najlepiej przygotować z surowca napar lub odwar. Jak to zrobić? Już tłumaczę!

A po więcej ziołowej wiedzy zapraszam do innych wpisów, m.in. fiołek trójbarwny na piękną cerę (klik!) oraz jak nagietek lekarski wpływa na cerę (klik!)?

Napar z przytulii właściwej

Jedną łyżkę (ok. 4 gramy) suszonego ziela przytulii właściwej zalać szklanką gorącej wody i zaparzać pod przykryciem około 15 minut, następnie przecedzić.

Odwar z przytulii właściwej

Dwie łyżki ziela (ok. 8-10 gramów) zalać dwiema szklankami wody i gotować na małym ogniu pod przykryciem około 10 min. Następnie odstawić do przestygnięcia i przecedzić. Można także przygotować odwar z 50 gram ziela na litr wody i odcedzony dolać do kąpieli.

Przytulia właściwa – przeciwwskazania

Ze względu na nikłą ilość badań na temat bezpieczeństwa stosowania przytulii właściwej, nie powinny jej stosować kobiety w ciąży i karmiące oraz dzieci do 12 roku życia.

***

Przytulia właściwa – jak wygląda?

gatunek: Przytulia właściwa (łac. Galium verum)
rodzina: marzanowate (łac. Rubiaceae)

Przytulia właściwa to osiągająca do 1 metra wysokości roślina o długiej łodydze i bardzo wąskich, ostro zakończonych, całobrzegich liściach. Łodyga i liście są owłosione. Charakterystyczne dla przytulii są intensywnie żółte, drobne kwiaty, zgromadzone w długie kwiatostany na szczytach pędów. Pojawiają się od lipca do września i posiadają przyjemny, miodowy zapach. W Europie powszechne są również przytulia czepna (Galium aparine) i przytulia wonna (Galium odoratum), które w odróżnieniu od przytulii właściwej posiadają kwiaty o barwie białej.

Ziele przytulii zawiera enzymy ścinające białko, stąd dawniej było używane do produkcji serów – zamiennie dla podpuszczki. Obecnie jest wykorzystywane do produkcji angielskiego sera Gloucester. Można spotkać się także z ciekawym zastosowaniem nasion przytulii właściwej. Po ich wysuszeniu i zmieleniu w niektórych częściach świata są wykorzystywane jako zamiennik kawy.

Przytulia właściwa – gdzie rośnie?

Przytulia właściwa jest pospolita w naszym kraju, preferuje słoneczne i suche stanowiska. Można ją spotkać na łąkach, pastwiskach, polanach, w zaroślach i na miedzach na terenach nizinnych, aż po niższe położenia górskie. Przytulia właściwa jest rośliną miododajną, a jej wesołe, intensywnie zabarwione i pachnące kwiaty zawsze przyciągają stadko pszczół.

Przytulia właściwa – zbiór i suszenie

Zbiór przytulii właściwej przypada na okres jej kwitnienia, czyli lipiec i sierpień. Zastosowanie terapeutyczne mają wysuszone nadziemne części rośliny, czyli całe kwiatostany wraz z pędami i liśćmi (Galii veri herba lub Galii veri herba). Zebraną przytulię suszy się, rozkładając ziele na płasko na gazetach lub płótnie w zacienionym, dobrze przewiewnym miejscu, w temperaturze do 30 st. C.

Zdrowotności!

Pan Tabletka

P.S. Sezon przeziębieniowy w pełni? Koniecznie sięgnijcie po Biały Napar – dla ułatwienia przygotowałem dla Was zestawy przypraw – mały (klik!) i większy (klik!). Z Białym Naparem żadna zima nie będzie Wam straszna 😉

Źródła

1.https://rozanski.li/751/herba-galii-veri-ziele-przytulii-pospolitej/
2. https://zielarnia.com.pl/przytulia-wlasciwa-ziele-herba-galii-veri-ziolko-niepozorne-ale/
3. B-E. van Wyk, M. Wink Rośliny lecznicze świata. Ilustrowany przewodnik. Wyd. I, MedPharm Polska.
4. Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006
5. Moszyński Kazimierz. Kultura ludowa Słowian. t. I, 1929-1939