Czeremcha zwyczajna to jedna z najbardziej wiosennych roślin. Kwitnie czeremcha – dla mnie oznacza to jedno – przyszła wiosna. Zapachu jej kwiatów nie da się z niczym pomylić, jest bardzo słodki, intensywny i charakterystyczny. Może i właściwości leczniczych nie ma jakichś szczególnych, za to warto ją mieć w swoim zielniku ;).
Spis treści
Główne związki czynne występujące w niektórych częściach czeremchy to glikozydy cyjanogenne, w tym prulaurazyna i prunazyna, garbniki, cukry i kwasy organiczne. Z tego względu czeremcha wykazuje właściwości:
Jest jednak jedno ale – te glikozydy cyjanogenne nie są do końca bezpieczne, zwłaszcza w większych ilościach. Występują one głównie w korze i liściach czeremchy – stąd ten charakterystyczny zapach po roztarciu świeżych części rośliny. Glikozydy te w różnych procesach chemicznych przekształcane są do trującego cyjanowodoru. Jednak cyjanowodór uwalniany jest stopniowo, a ilości obecne w surowcu nie są duże, w zasadzie prawie żadne, dlatego nie istnieje ryzyko zatrucia.
Kiedyś ziele czeremchy było stosowane w:
Dziś, tak jak już wspomniałem, czeremcha nie ma jakiegoś szczególnego zastosowania leczniczego, jest to raczej taka ciekawostka. Większym zainteresowaniem, ze względów kulinarnych, cieszą się owoce czeremchy zwyczajnej.
Owoce czeremchy zwyczajnej najlepiej zbierać w pełni dojrzałe – mają wtedy intensywny aromat i wyrazisty słodko-cierpki smak. Można je wysuszyć i wykorzystać jako dodatek do mieszanek ziołowych na biegunki, na przykład w połączeniu z owocami borówki czernicy, lub zrobić z nich przetwory – soki, dżemy czy nalewki.
Nalewka z owoców czeremchy, potocznie nazywana czeremchówką jest u nas dość popularna, przynajmniej w moich stronach. Wykonanie nie jest trudne. Składniki jakie będą Ci potrzebne to:
Generalnie, co do owoców czeremchy to można je jeść na surowo – są bezpieczne. Trzeba jednak uważać u kobiet karmiących, w ciąży i dzieci do 12 r.ż.
Przetwory z owoców, jak dżemy czy soki, można podawać już młodszym dzieciom, ale w rozsądnych ilościach, tak jak z innymi przetworami domowymi, chociażby dlatego, że zawierają spore ilości cukru.
Stosowania kory czeremchy raczej bym nie polecał – są inne bezpieczniejsze i przebadane środki.
gatunek: Czeremcha zwyczajna (łac. Prunus padus)
rodzina: różowate (Rosaceae)
Czeremcha zwyczajna to okazały krzew, dorastający do 15 m. wysokości. Gałązki i pień pokryte są ciemną, prawie czarną korą, która po roztarciu wydziela mało przyjemny zapach, zbliżony do zapachu migdałów. Liście są eliptyczne, lekko piłkowane na brzegach. W kątach nerwów występują kępki rudych włosków.
Kwiaty czeremchy są białe, zebrane w grona, wydzielają bardzo silny zapach. Kwitnie od kwietnia do maja, a kwiaty gęsto porastają krzew. Owoce czeremchy to drobne czarne kuleczki o słodko-gorzkim smaku – można je zjadać na surowo. Pojawiają się od września do października.
Czeremcha zwyczajna to roślina bardzo pospolita w Polsce. Występuje w lasach, na polach, łąkach czy wzdłuż koryt rzecznych i strumieni. Nie sposób przejść obok kwitnącej czeremchy obojętnie. Często służy również jako ozdoba parków czy ogrodów.
Kiedyś jako surowiec do lecznictwa wykorzystywana była głównie kora czeremchy Cortex padus. Zbierana była zazwyczaj na wiosnę. Dziś czeremcha sama w sobie nie jest wykorzystywana w lecznictwie – służy bardziej jako ozdoba, a z jej owoców można robić domowe przetwory. My samodzielnie możemy zebrać owoce czeremchy. Na zbiór najlepiej wybrać się od września do października. Następnie można je wysuszyć lub przygotować z nich domowe przetwory lub napary.
Zdrowotności!
Pan Tabletka
P.S. Tylko przypominam, że jeśli łapie Was zimowe przeziębienie, to na poprawę polecają się zestaw do Złotego Mleka (klik!) i zestaw przypraw na Biały Napar (klik!).