Mmmm… malina… A właściwie to malina właściwa. Na pewno niejednemu z Was na dźwięk tego słowa ślina napłynęła do ust. No bo z czym można porównać smak tych wspaniałych owoców, czyli kwintesencję lata? Ale my nie o tym… Czy wiecie, ile właściwości leczniczych posiada malina? Całe mnóstwo! A więcej dowiecie się z wpisu. Zapraszam!
Spis treści
W przypadku tej rośliny mamy do czynienia z dwoma surowcami: owocem i liściem. Owoce maliny właściwej (które zna absolutnie każdy) zawierają w sobie całą gamę cennych składników, np.:
Sami widzicie, że lista jest długa. Natomiast liście maliny właściwej bogate są m.in. w garbniki, związki żywicowe, kwasy organiczne i sole mineralne.
Owoce maliny właściwej są doskonałym środkiem stosowanym przy przeziębieniu. Po przyrządzeniu z nich naparu lub syropu, cechują się działaniem napotnym i przeciwgorączkowym. Dzieje się tak, ponieważ dochodzi do pobudzenia aktywności gruczołów potowych organizmu, co w stanach gorączkowych nasila wydzielanie potu. Efekt działania widoczny jest po ok. 30-60 minutach od spożycia. A dlaczego jest to ważne? Pot ma za zadanie schłodzić nasz organizm i w ten sposób obniżyć gorączkę.
Drugi z surowców, liście maliny właściwej, wykazuje działanie ściągające, przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne. Przygotowane z liści wodne wyciągi wykorzystuje się w dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego – m.in. dzięki zawartości garbników, łagodzą biegunkę oraz uniemożliwiają wzrost bakterii w jelitach. Dodatkowo wykazują delikatne działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie macicy, jelit oraz naczyń krwionośnych.
Natomiast kulinarnie – dodatek maliny właściwej do różnego rodzaju mikstur zapewnia poprawę smaku, dlatego jej surowce wykorzystuje się nieraz jako tzw. corrigens. Powszechnie stosuje się ją w kuchni jako dodatek do deserów, ciast, herbat itp. – ale o tym wszyscy doskonale wiemy 🙂
Sok z malin
Jeśli chcesz skorzystać z dobra, które kryją w sobie maliny, polecam zajrzeć do mojego przepisu na sok z malin (klik!) – jest bajecznie prosty, a uwierz, że kilka słoików przyda się na jesienne pluchy.
Herbata z liści malin
Możesz także przygotować pyszną, domową herbatę z liści malin. Jak ją przygotować? Sposób wykonania niczym nie różni się od przyrządzania tradycyjnego naparu. Niewielką ilość wysuszonych liści malin (około 1 łyżeczki) wystarczy zalać wrzątkiem i pozostawić pod przykryciem na 10-15 minut. I już, gotowe!
Protip: do zaparzenia herbaty można wykorzystać french-press, dzięki czemu w filiżance nie będą pływać kawałki liści 🙂
Nagłówek brzmi trochę jak żart, ale już wyjaśniam, o co mi chodzi. Przy stosowaniu naturalnych receptur warto zachować zdrowy rozsądek. Co to znaczy? Ja rozumiem to tak, że jeśli objawy nasilają się albo utrzymują się dłużej niż 3 dni lub pojawiają się nowe dolegliwości, to konieczna jest wizyta u specjalisty.
Przetwory i domowe mikstury przygotowane z surowców maliny właściwej mogą spożywać dorośli oraz dzieci, u których maliny zostały już wcześniej z powodzeniem wprowadzone do diety. Z uwagi na brak stosownych badań, sięgając po naturalne receptury podczas ciąży czy karmienia piersią, należy wykazać się pewną dozą ostrożności i zdrowym rozsądkiem. Owoce traktuje się przede wszystkim jako element zdrowej i dobrze zbilansowanej diety.
Pamiętaj, że jeśli masz jakieś wątpliwości co do bezpieczeństwa stosowania przez Ciebie czy dziecko receptur na bazie maliny właściwej – zawsze skonsultuj się z lekarzem prowadzącym lub rodzinnym. Podobnie sytuacja wygląda w ciąży oraz podczas karmienia piersią – masz wątpliwości, udaj do specjalisty.
***
gatunek: Malina właściwa (łac. Rubus idaei L.)
rodzina: różowate (łac. Rosaceae)
Krzew maliny właściwej osiąga wysokość nawet 2 metrów. Posiada łukowato wygiętą, wzniesioną łodygę, która w dole pokryta jest kolcami (słabo zarysowanymi, szczecinkowatymi). Pędy są obłe, a ich wygląd przywodzi na myśl niewielkie zaszronienie. Kwiaty maliny właściwej są promieniste i białe. Ciekawy wygląd zawdzięczają ułożeniu w baldachogrona bądź grona.
Liście mają obły, jajowaty kształt, o wyciętym w piłkowany kształt brzegu i składają się z nieparzystej liczby (3, 5 lub 7) listków, którym towarzyszą u nasady niewielkie przylistki. Spodnia część liścia jest biała, o fakturze przypominającej filc.
Owoc maliny to wielopestkowiec, czyli owoc zbiorowy złożony z licznych pestkowców. Posiada barwę czerwono-różową, soczystą konsystencję oraz charakterystyczny zapach. Owoce maliny właściwej, zwane po prostu malinami, można bezpiecznie spożywać po umyciu (chociaż czasami ciężko się powstrzymać przed zjedzeniem ich prosto z krzaka).
Malinę właściwą spotkać można w Europie oraz Azji (północnej i zachodniej). Rośnie także w Polsce, gdzie oprócz naturalnego występowania jest również chętnie uprawiana w przydomowych ogródkach. Roślina wymaga słońca oraz przeciętnie wilgotnej gleby (tereny podmokłe będą dla niej szkodliwe), dlatego często jej uprawa ma miejsce w krajach o umiarkowanym klimacie.
Pędy maliny żyją 2 lata, z czego owoce pojawiają się w drugim roku hodowli. Roślina usycha na jesień, jednak przedtem powinna wydać nowe pędy, których nie należy ścinać, gdyż zapewniają przetrwanie maliny właściwej na kolejny sezon.
Malina właściwa kwitnie w czerwcu. Na zbiory (owoców) należy się wybrać nieco później, bo w lipcu. Świeże owoce możesz wykorzystać do wykonania przetworów, a jeśli aromatem owoców chcesz cieszyć się także nieco później, surowiec możesz zasuszyć na świeżym powietrzu lub w specjalnych suszarkach (początkowo w temperaturze 30°C, a następnie 50°C).
Drugi z leczniczych surowców maliny właściwej – liść, należy suszyć w miejscu zacienionym i przewiewnym.
Zdrowotności!
Pan Tabletka
P.S. Jeśli szukasz aktualnie czegoś na przeziębienie – poleca się mój autorski przepis na Biały Napar (klik!). A tutaj (klik!) znajdziesz gotowe mieszanki do przyrządzenia tej mikstury.
1.Atlas roślin. Dostępne na: https://www.atlas-roslin.pl/gatunki/Rubus_idaeus.htm (dostęp kwiecień 2022)
2. European Medicines Agency (2014). European Union herbal monograph on Rubus idaeus L., folium. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC). Dostępne na: https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-community-herbal-monograph-rubus-idaeus-l-folium_en.pdf
3. Matławska I. (2008). Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydawnictwo naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań, s. 72.
4. Ożarowski A., Jaroniewski W. (1987). Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa, s. 243-245
5. Rybak D. (1993). Atlas roślin leczniczych. Wydawnictwo “Arkady”, Warszawa, s. 170-171.