Czy wiesz, że ślaz to malwa, a malwa to ślaz? Choć ta piękna roślina przywodzi na myśl przydomowy polski ogródek (przynajmniej mi ;)), to w rzeczywistości pierwotnie była rośliną krajów śródziemnomorskich, wykorzystywaną już m.in. w starożytnym Rzymie. Czy warto pójść śladami naszych przodków i w stanach chorobowych górnych dróg oddechowych czy układu pokarmowego sięgnąć po malwę? Zapraszam na wpis.
Spis treści
Ślaz dziki (malwa) zaliczany jest do surowców śluzowych, co bezpośrednio wskazuje na jego skład – zawiera w sobie śluzy (polisacharydy). Dodatkowo, w składzie chemicznym malwy wyróżnić można obecność flawonoidów (w tym kwercetyny czy glukozydy apigeniny), antocyjany (glikozydy delfinidyny i malwidyny) oraz garbniki (przede wszystkim w liściach ślazu dzikiego). Dodatkowo, obecne są witaminy, sole mineralne czy fitosterole.
Śluz, obecny w kwiatach i liściach, zapewnia działanie powlekające, zmiękczające i ochronne. Istotne jest to, że efekt zastosowania surowca malwy jest wyłącznie miejscowy – śluzy nie są wchłaniane przez śluzówkę układu pokarmowego.
Garbniki, zawarte w liściach ślazu dzikiego, zapewniają działanie przeciwzapalne i ściągające.
Wskazaniem do stosowania surowców śluzowych są stany zapalne oraz okresowe podrażnienie błony śluzowej gardła, krtani czy jamy ustnej. Po receptury na bazie ślazu dzikiego można sięgnąć również podczas suchego kaszlu, gdyż ich działanie pozwoli na złagodzenie męczącego odruchu kaszlowego, a równocześnie ułatwi odksztuszanie potencjalnie zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny.
W terapii wykorzystuje się płukanki przygotowane z kwiatów ślazu do zewnętrznego stosowania. Oprócz malwy, do przygotowania mikstury do płukania jamy ustnej i gardła można wykorzystać kwiaty krwawnika, lipy lub liście szałwii.
Z surowców ślazu dzikiego możesz sporządzić także napar (szczegóły poniżej). Sprawdzi się w schorzeniach górnych dróg oddechowych, a także w nieżytach żołądka i innych dolegliwościach związanych z zaburzeniem prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.
Odpowiedź brzmi: tak! Przeciwwskazaniem do stosowania receptur na bazie surowców ślazu dzikiego jest nadwrażliwość na którąkolwiek substancję w nich zawartą.
Napary czy płukanki można stosować u osób dorosłych oraz młodzieży powyżej 12 r.ż.
Warto także pamiętać, że jeśli pomimo stosowania receptur objawy utrzymują się powyżej 7 dni, nasilają się lub pojawiają się dodatkowo duszności, ropna wydzielina czy gorączka, skonsultuj się z lekarzem.
Nie zaleca się podawania naparów lub innych receptur na bazie malwy dzieciom poniżej 12 r.ż.
Ze względu na brak wystarczających danych, nie zaleca się również stosowania ślazu dzikiego kobietom w ciąży oraz mamom karmiącym.
Pamiętaj – w razie jakichkolwiek wątpliwości lub pytań – udaj się do specjalisty. W końcu każdy z nas jest inny, dlatego do zdrowia i diety należy podchodzić indywidualnie.
Dla dorosłych i dzieci powyżej 12 roku życia. Można pić 3 razy dziennie.
Dla dorosłych i dzieci powyżej 12 roku życia. Można pić 2-3 razy dziennie.
***
A teraz część dla zapalonych botaników.
gatunek: Ślaz dziki (Malwa) (łac. Malva silvestris L.)
rodzina: Ślazowate (łac. Malvaceae)
Ślaz dziki (malwa) osiąga wysokość przekraczającą nawet 100 cm. Posiada wzniesioną (rzadziej leżącą), owłosioną w górnej partii łodygę, na której wyrastają długoogonowe, naprzemianległe i dłoniasto klapowane liście (5 lub 7 klap). Malwę zalicza się zazwyczaj do roślin dwuletnich, choć niektóre są bylinami, co oznacza, że wzrastają przez większą liczbę sezonów.
Kwiaty ślazu dzikiego mają zazwyczaj purpurowo-różową barwę z widocznymi ciemniejszymi prążkami. Korona złożona jest z 5 jajowatych płatków. Kwiat nie wydziela żadnego charakterystycznego zapachu, a po spożyciu pozostawia w ustach śluzowy posmak. Surowiec po wysuszeniu nabiera niebiesko-fioletowych odcieni.
Owocem malwy jest rozłupnia.
Malwę możesz spotkać na łąkach i pastwiskach, ale także na przydrożach czy leśnych zrębach. To roślina powszechna w krajach europejskich oraz w Azji środkowej. W Polsce malwa chętnie wzrasta na nizinach oraz w górach (w niższych ich partiach). Możliwa jest także uprawa ślazu dzikiego w przydomowych ogrodach – pewnie stąd moje skojarzenie 🙂
Okres kwitnienia ślazu dzikiego obejmuje miesiące letnie. Początek, w zależności od dokładnego miejsca występowania, przypada na maj-lipiec, a kwitnienie kończy się we wrześniu.
Kwiat malwy należy zebrać, gdy jest świeżo rozwinięty, co jest możliwe w całym okresie letnim. Należy zerwać kwiat bez szypułki, ręcznie (pamiętaj, aby nie przecinać łodygi np. sekatorem).
Ważne jest sprawne wysuszenie zbiorów na świeżym powietrzu (lub w pomieszczeniu z dobrym przewiewem), w zacienionym miejscu. W okresie kwitnienia rośliny można zebrać również liść ślazu dzikiego.
Zdrowotności!
Pan Tabletka
***
P.S. A może zainteresuje Cię mój wpis o jeżówce? Kliknij tutaj!
P.S. 2 Chcesz się dowiedzieć jak poradzić sobie z kaszlem u dziecka (klik)? A tutaj (klik!) w wersji do słuchania.
1. European Medicines Agency (2018). European Union herbal monograph on Malva sylvestris L., flos. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC). Dostępne na: https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-european-union-herbal-monograph-malva-sylvestris-l-flos-first-version_en.pdf
2. European Medicines Agency (2014). European Union herbal monograph on Malva sylvestris L. and/or Malva neglecta Wallr., folium. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC). Dostępne na: https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-european-union-herbal-monograph-malva-sylvestris-l/malva-neglecta-wallr-folium-first-version_en.pdf
3. Kohlmunzer S. (1998). Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 84-85.
4. Matławska I. (2008). Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydawnictwo naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań, s. 21-32.
5. Ożarowski A., Jaroniewski W. (1987). Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa, s. 243-245
6. Rybak D. (1993). Atlas roślin leczniczych. Wydawnictwo “Arkady”, Warszawa, s. 171-172.