Wiedza 29.11.2022

Pieprz czarny – jakie ma zastosowania? Czym się różni od pieprzu kolorowego?

Czy wiecie, że pieprz czarny to najbardziej popularna przyprawa na świecie? Dodaje się ją nawet do deserów, w dodatku – jak zaraz się przekonacie – prawdopodobnie każdy z nas zjadł kiedyś coś słodkiego z pieprzem. Może nie jesteście tego świadomi, ale pierniki, tak popularne w Polsce (a szczególnie w Toruniu!), są doprawiane właśnie pieprzem – stąd wzięła się ich nazwa i niepowtarzalny smak. Czego jeszcze możemy się dowiedzieć o pieprzu? A do tego bonus: czym właściwie jest pieprz kolorowy?

Skąd pochodzi pieprz czarny?

gatunek: Pieprz czarny (łac. Piper nigrum)
rodzina: Pieprzowate (łac. Piperaceae)

Pieprz czarny występuje w południowych Indiach, w Brazylii, Indonezji i Wietnamie. 

Pieprz czarny, czyli przyprawa uniwersalna

Przyprawą, której używamy w kuchni jest owoc pieprzu czarnego, czyli tzw. ziarenka pieprzu. Są to małe, czarne, matowe i lekko pomarszczone ziarenka. Często w sklepach z przyprawami można znaleźć pieprz o innym kolorze, jest to jednak owoc tej samej rośliny – pieprzu czarnego. Owoce mogą być natomiast zbierane na różnym etapie ich dojrzałości, stąd różnice w zabarwieniu.

Pieprz kolorowy – czym właściwie jest?

Trochę już o tym wspomniałem w poprzednim akapicie, ale pozwólcie, że opiszę to dokładniej. Pieprz kolorowy to wbrew pozorom jedna i ta sama roślina, a właściwie jej owoce. Mowa oczywiście pieprzu czarnym. Jedyną różnicę stanowi czas zbierania owoców i procesy, którym zostają poddane.

Owoce są zbierane w różnym czasie, a więc na różnym etapie ich dojrzałości. Pieprz zielony zbierany jest najwcześniej – owoce są konserwowane i nie suszy się ich, jak pozostałe rodzaje, dlatego pieprz zielony nie jest trwały i można go dostać głównie w postaci marynat. Następny w kolejce jest pieprz czarny, który powstaje przez zbieranie jeszcze niedojrzałych owoców. Po zebraniu owoce się blanszuje, pozostawia do ściemnienia i suszy. Pieprz biały jest najbardziej dojrzałym rodzajem pieprzu – jest to w pełni dojrzały owoc, który namacza się przez 10 dni, pozbywa okrywy (stąd jego kolor) i suszy.

Rodzaje pieprzu i różnice smakowe

No dobrze, wiemy już jak powstają różne rodzaje pieprzu (albo na jakim etapie są zbierane), a teraz sprawdźmy jakie są między nimi różnice smakowe.

Wśród wszystkich rodzajów pieprzu czarny jest najostrzejszy. Pieprz biały jest delikatniejszy w smaku, a pieprz zielony ma lekko słodki i ziołowy smak, jest też mniej palący niż pieprz czarny. Smak pieprzu wynika przede wszystkim z obecności piperyny, która nadaje uczucie palenia i ostrość. Poza nią w pieprzu znajdzie się (wiem, zabrzmi egzotycznie!): pinen, rotundon, limonen, mircen, linalol i felandren, które tworzą niepowtarzalny, ostro-kamforowo-drzewno-cytrusowo-kwiatowy aromat. Aby przemycić do potrawy jak najwięcej pieprznego aromatu, owoce pieprzu należy zmielić bezpośrednio przed użyciem. Pieprz pasuje do wszystkiego – począwszy od mięs, przez warzywa, na owocach i deserach kończąc.

Zastosowanie lecznicze pieprzu czarnego

Teraz odsuńmy na bok kuchnię, bo pieprz to nie tylko przyprawa. Piperyna, która jest zawarta w wierzchnich warstwach owocu, działa rozgrzewająco, przeciwbólowo i przeciwzapalnie, a jest to szczególnie przydatne w łagodzeniu wielu dolegliwości związanych z chorobami reumatycznymi – czyli pieprz doskonale działa na bolące stawy.

Pieprz czarny – przeciwwskazania i działania niepożądane

Jeśli mówimy o pieprzu jako o przyprawie, to wierzę, że każdy używa go zdroworozsądkowo, a w takiej sytuacji używane ilości są niewielkie – nie ma więc obawy działań niepożądanych. W przypadku osób z problemami żołądkowymi warto natomiast zmniejszyć ilość dodawanego pieprzu do potraw, bo może on dodatkowo podrażnić np. żołądek. Ale to są oczywistości.

Pieprz czarny u dzieci i kobiet w ciąży

Tutaj podobnie jak przed chwilą – bądźmy rozsądni, pieprz dodawany jako przyprawa, w odpowiedniej ilości, nie powinien zrobić nikomu krzywdy. A z dziećmi sprawa jest prosta – to zależy od tego, jak bardzo ma dietę rozszerzoną. Z resztą, jeśli potrawa będzie za ostra, to dziecko po prostu jej nie zje 😉

Zdrowotności!

Pan Tabletka

P.S. Jeśli szukasz dobrych jakościowo przypraw to koniecznie zerknij tutaj (klik) przygotowałem cały zestaw przypraw potrzebnych do przygotowania Turborosołu (a po przepis kliknij tutaj). Oczywiście pieprzu nie mogło tam zabraknąć!

P.S. 2 A z tego wpisu (klik) dowiesz się więcej o innej przyprawie – imbirze. Zapraszam!

Sklep

Więcej tego typu przepisów znajdziesz w książce "Zdrowik"

KUP W SKLEPIE

Źródła

1. Farrimond, S. (2018). The Science of Spice, DK. s. 184-185.
2. Gawłowska, A., Halarewicz, A., Jabłoński, J., Bernades-Rusin, M. (2018). Atlas przypraw. Warszawa: Wydawnictwo SBM, s. 146-147.
3. Kohlmunzer, S. (1999). Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydanie
V unowocześnione. Warszawa: PZWL, s. 428.
4. ORAC Values (2020). Antioxidant Values of Foods & Beverages. Dostępne na:
https://www.superfoodly.com/orac-values/.
5. Health Canada Monograph black pepper – Piper nigrum (25 March 2019). Dostępne: https://webprod.hc-sc.gc.ca/nhpid-bdipsn/atReq.do?atid=blackpepper.poivrenoir&lang=eng (20 listopada 2022)

Udostępnij
Polub
Skomentuj

Zobacz również...

Wiedza

Wiesiołek dwuletni – na co działa? Olej z wiesiołka

Czytaj dalej
Wiedza

Kaczeniec, czyli knieć błotna. Jak naprawdę wygląda?

Czytaj dalej
Wiedza

Rośliny fototoksyczne, fotodermatoza i fotouczulenie, czyli gdy roślina i słońce nie idą w parze

Czytaj dalej
Wiedza

Jaśminowiec wonny, czyli zapach wiosny

Czytaj dalej
Wiedza

Nawłoć pospolita – czy wiesz jak działa?

Czytaj dalej