Rumianek – jak działa, jakie ma właściwości? Czy rumianek działa na oczy? Już po przeczytaniu tytułu wpisu czuję ten zapach – esencja lata. Gdybym musiał wybrać tylko jedną roślinę, którą będę stosował do końca życia, to byłby to rumianek. Ta niepozorny mały chwast skrywa niesamowite bogactwo związków czynnych a co za tym idzie – sprawdza się w wielu dolegliwości. Sprawdźmy, co ciekawego siedzi w rumianku!
Spis treści
Jak już wspomniałem, rumianek to istna bomba składników aktywnych. Zawdzięcza to obecności m. in. olejku eterycznego. I tutaj ciekawostka: jest on o tyle wyjątkowy, że ma kolor niebieski, podczas gdy większość olejków jest koloru żółtego. Odpowiada za następujące właściwości lecznicze rumianku: przeciwzapalne, spazmolityczne a także przeciwalergiczne. A dzieje się to dzięki takim związkom, jak chamazulen, bisabolol i spiroeter. Oprócz tego, kwiat rumianku bogaty jest we flawonoidy – apigeninę, luteolinę i kwercetynę, wykazujące również działanie przeciwzapalne. Poza nimi znajdziemy jeszcze powlekające śluzy oraz związki kumarynowe, które działają rozkurczowo.
No dobrze, ale co to oznacza dla nas? Ano tyle, że rumianek sprawdzi się leczniczo zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie. Zobaczcie sami.
Najczęściej wykonuje się napar z rumianku, który wykorzystywany jest w schorzeniach układu pokarmowego takich jak:
U dzieci napary z rumianku mają działanie delikatnie przeczyszczające – można go zatem stosować wspomagająco przy zaparciach.
Oprócz tego, napary z kwiatów rumianku będą działać wspomagająco w przypadku łagodnych stanów zapalnych układu moczowego a także przy przeziębieniu.
Zewnętrznie rumianek dobrze sprawdzi się do łagodzenia stanów zapalnych oka, zarówno do okładów jak i przemywań. W połączeniu z szałwią będzie świetnym wyborem do sporządzenia płukanki, do leczenia stanów zapalnych dziąseł, błony śluzowej jamy ustnej i gardła, w aftach, nadżerkach czy drobnych zranień.
A tutaj (klik!) znajdziesz mój przepis na rumiankowo-szałwiowy napar z nutą mięty, który doskonale się sprawdzi jako domowa płukanka na gardło.
Napar z kwiatów rumianku to także alternatywa w leczeniu drobnych zranień i owrzodzeń skóry. Przyspiesza gojenie i wykazuje słabe działanie przeciwbakteryjne. W rozcieńczeniu można go stosować do kąpieli.
Nasiadówka z rumianku przyspieszy gojenie hemoroidów – mogą ją także stosować kobiety w przypadku stanów zapalnych, podrażnień i infekcji intymnych.
Nie może też zabraknąć strefy beauty: rumianek to “zioło blondynek” – można go wykorzystać do rozjaśniania włosów!
Nic prostszego! Łyżkę suszonych kwiatów rumianku należy zalać 1 szklanką wrzącej wody i naparzać przez 15 minut. Następnie odcedzić. Pić po ½ szklanki między posiłkami, 3 razy dziennie.
Do stosowania zewnętrznego (przemywanie oka, okłady, płukanki) naparu z rumianku nie trzeba rozcieńczać.
Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania rumianku jest alergia na rośliny z rodziny Asteraceae.
Co prawda zdarzają się sporadycznie przypadki reakcji alergicznych po zastosowaniu rumianku, szczególnie do przemywania oka.
Jak to tak, zapytacie – roślina o działaniu przeciwalergicznym, która wywołuje alergię? Z dużą dozą prawdopodobieństwa jest to spowodowane zanieczyszczeniem rumianku pospolitego innym bliźniaczo podobnym gatunkiem – rumianem psim.
Co ważne, rumianek jest bezpieczny dla niemowląt, kobiet ciężarnych i karmiących piersią.
***
gatunek: Rumianek pospolity (łac. Matricaria chamomilla)
rodzina: astrowate (łac. Asteraceae)
Rumianek pospolity jest typowym przedstawicielem swojej rodziny – astrowatych. Posiada nagą, rozgałęzioną łodygę, z której wyrastają pierzastorozgałęzione drobne, ostre listki. Roślina osiąga zwykle ok. 50 cm wysokości. Na szczytach łodyg obecne są kwiaty o białych płatkach i żółtym, wypukłym dnie kwiatowym. Co ciekawe, płatki reagują na światło słoneczne – w godzinach okołopołudniowych unoszą się do góry, na wieczór opadają, zbliżając się do łodygi.
Charakterystyczną cechą rumianku pospolitego odróżniającą go od podobnie wyglądających roślin jest… puste dno kwiatowe! Jest to bardzo łatwy sposób na identyfikację rumianku.
Jest to kolejna roślina która lubuje się w każdej glebie. Występuje właściwie wszędzie na terenach nizinnych oraz w niskich partiach terenów górzystych. W zasadzie można go uznać za chwast – znajdziemy go na łąkach, nieużytkach, polach.
Można uprawiać go samemu – nasiona wysiewa się albo na jesień albo na wiosnę. Rumianek lubi nasłonecznione stanowiska i glebę z domieszką piasku.
Surowcem zielarskim jest kwiat rumianku – Chamomillae flos (czasem nazywany koszyczkiem rumianku – Chamomillae anthodium). Rumianek kwitnie od końca maja do września. Do zbioru powinniśmy wybrać młode kwiaty z możliwie najkrótszą szypułką (to ta zielona część na pędzie, z której wyrasta kwiat).
W trakcie zbiorów sprawdzaj, czy dno kwiatowe jest puste – unikniesz w ten sposób pomyłki. Rumianek odznacza się przyjemnym, intensywnym zapachem – w przeciwieństwie do bardzo podobnego rumianu psiego, który ma nieprzyjemny zapach, i uznawany jest za roślinę trującą!
Kwiaty suszymy w przewiewnym miejscu najlepiej w temperaturze ok. 35 stopni. Po wysuszeniu pakujemy do szczelnych opakowań.
Jeśli poczujesz w sobie chęć do zbierania roślin i tworzenia własnego zielnika, to zachęcam do wypróbowania mojej prasy do suszenia roślin i kwiatów (klik!).
Zdrowotności!
Pan Tabletka
1.Grys, A., Kania, M., & Baraniak, J. (2022). Rumianek – pospolita roślina zielarska o różnorodnych właściwościach biologicznych i leczniczych. Postępy Fitoterapii, 2014(2), 90-93. Retrieved 24 April 2022, from https://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2014_090-093.pdf.
2. Szeleszczuk, Łukasz & Zielińska-Pisklak, Monika. (2013). Rumianek lekarski – dlaczego warto mieć go w domowej apteczce. Lek w Polsce.
3. Ożarowski, A., & Jaroniewski, W. (1989). Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie (pp. 333-335). Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.
4. EMA/HMPC/55843/2011 -https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-european-union-herbal-monograph-matricaria-recutita-l-flos-first-version_en.pdf dostęp 24.04.2022E-lactancia – Chamomile – https://www.e-lactancia.org/breastfeeding/chamomile/product/ – dostęp 24.04.2022