Babka lancetowata – na co pomaga?

Babka lancetowata – jakie ma właściwości lecznicze? Jak przygotować syrop z babki lancetowatej? To mała roślina, która rośnie wszędzie – niestraszne jej pola, łąki, przydroża czy wydeptane ścieżki. Ten niepozorny chwast kryje w sobie cenne składniki, chętnie wykorzystywane w różnych dolegliwościach. A na co pomaga babka lancetowata?

Na co pomaga babka lancetowata?

Babka lancetowata to przede wszystkim związki irydoidowe, takie jak aukubina czy katalpol. Stanowią one swoistą wizytówkę rośliny. Posiadają właściwości rozkurczające (również w obrębie dróg oddechowych), antybiotyczne oraz przeciwwirusowe. 

Oprócz nich znajdziemy także związki śluzowe oraz garbniki, które nadają właściwości powlekające i ściągające. Dzięki nim babka lancetowata to wartościowy składnik mieszanek ziołowych stosowanych w dolegliwościach ze strony górnych dróg oddechowych – bólu gardła, kaszlu i przeziębieniu. W surowcu znajdziemy także związki flawonoidowe o działaniu przeciwzapalnym a także spore ilości cynku i potasu.

A jeśli chcesz się dowiedzieć więcej o innych roślinach stosowanych na infekcje dróg oddechowych przeczytaj koniecznie o sośnie (klik!), bluszczu (klik!) i malwie (klik!).

Co zrobić z liści babki lancetowatej?

No dobrze, wiemy jak babka lancetowata działa, ale jak to wykorzystać? Otóż obecnie wykonuje się głównie syrop z babki lancetowatej oraz napary (herbatki). 

Syrop z babki lancetowatej

Na aptecznych półkach znajdziemy gotowe syropy zawierające wyciągi z babki lancetowatej. Jest to dobry wybór dla zabieganych osób. Syrop stosujemy w podczas kaszlu oraz przy podrażnieniu błon śluzowych gardła i krtani, zgodnie z wskazaniami w ulotce leku.

Wszyscy, którzy mnie znają wiedzą, że oczywiście nie byłbym sobą, gdybym nie przygotował domowej wersji syropu:

Przepis

Dla kogo

U dorosłych i starszych dzieci można stosować zdroworozsądkowo.

Propozycja podania

Kilka razy dziennie po 1 łyżeczce

Składniki (na ok. 100 ml syropu)

100 g świeżych liści babki lancetowatej
100 ml przegotowanej wody
100 g cukru

Przygotowanie

• Świeże liście należy pociąć i zalać 100 ml przegotowanej i przestudzonej wody.
• Tak przygotowaną mieszankę zmiksować, a następnie wycisnąć z niej sok (można w tym celu wykorzystać gazę).
• Do powstałego soku dodać 100g cukru i zagotować.
• Następnie rozlać do małych butelek – i gotowe!

W temacie syropów – próbowaliście już tego przepisu na syrop z mniszka lekarskiego (klik!)? Polecam, na zimę będzie jak znalazł 😉

Herbatka z babki lancetowatej

Suszony liść babki można wykorzystać nie tylko do zrobienia syropu. Służy także do sporządzania naparów (herbatek), a także odwarów.

Przepis na napar:

• Jedną łyżkę suszonych liści babki zalać 300 ml wrzącej wody, odstawić na 15 minut. Powstały napar pijemy po 100 ml (pół szklanki) ok. 3 razy dziennie. Można stosować w nieżycie przewodu pokarmowego, ale sprawdzi się także do przemywań, na drobne uszkodzenia skóry.

Przygotowując odwar otrzymamy płyn bogatszy w przeciwzapalne flawonoidy oraz ściągające garbniki.

Babkę możemy także stosować bezpośrednio, bez przetwarzania. Świeżo wyciśnięty sok z liści wykazuje działanie przeciwbakteryjne, a stosowany na rany przyspiesza gojenie.

Babka lancetowata – przeciwwskazania

Niestety, nie wszyscy mogą skorzystać z dobrodziejstw, jakie oferuje nam babka lancetowata. Jest przeciwwskazana u kobiet w ciąży oraz u dzieci poniżej 3 roku życia. Oprócz tego nie są znane inne obostrzenia, oczywiście poza alergią.

***

Jak wygląda babka lancetowata?

gatunek: Babka lancetowata (łac. Plantago lanceolata)
rodzina: babkowate (łac. Plantaginaceae)

Spacerując po polach i łąkach z pewnością nie raz trafiłeś na babkę lancetowatą (ale może jeszcze o tym nie wiesz ;)). To niewysoka bylina, osiągająca ok. 30-40 cm. Posiada charakterystyczne, podłużne liście o równoległym unerwieniu, które są ostro zakończone. Kwiaty są niewielkie, barwy biało-różowej i rosną na podłużnych, nieulistnionych łodyżkach, Babka nie posiada widocznej łodygi – ma natomiast kłącze, które jest schowane pod ziemią wraz z korzeniami.

Surowiec, czyli co dokładnie zbieramy?

Zbieramy głównie liście babki lancetowatej (łac. Plantaginis lanceolatae folium), chociaż nada się także cała część nadziemna rośliny. Zbiór najlepiej prowadzić w okresie od maja do września.

Babka to roślina ruderalna, łatwo przystosowująca się do nowych, trudnych warunków. Spotkamy ją na łąkach polach, trawnikach, wydeptanych ścieżkach, przydrożach – na glebie żyznej, jak i nieurodzajnej, suchej i ubitej. Jest bardzo odporna na mechaniczne uszkodzenia, co było powodem do przypisywania roślinie właściwości leczniczych.

Jeśli chcesz wysuszyć liście babki, to musisz umieścić je w przewiewny, ciepłym pomieszczeniu, a w trakcie suszenia co jakiś czas odwracać liści z jednej strony na drugą. Niewłaściwie suszone podlegają przemianom chemicznym, co objawia się w postaci czernienia liści

• Zrezygnuj ze zbierania ogonków – trudno je wysuszyć!
• Jeśli mieszkasz w górach lub nad morzem, uważaj – w tych regionach rosną bliźniaczo podobne  do babki lancetowatej gatunki, które nie posiadają tylu właściwości leczniczych. W takiej sytuacji czasami lepiej kupić gotowy produkt.

Zdrowotności!

Pan Tabletka

P.S. A w temacie ziołowo-zielnikowym, polecam Wam prasę do suszenia roślin (klik!). Uwierzcie mi, bardzo ułatwia sprawę 😉

Źródła:

1.Kwiatkowski, S. Rośliny lecznicze ATLAS (str. 60). Arkady. (1993).
2. Ożarowski, A., & Jaroniewski, W. Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie (str. 88-90). Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. (1987)
3. EMA/HMPC/437858/2010, https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-community-herbal-monograph-plantago-lanceolata-l-folium_en.pdf Dostęp 09.04.2022
4. Kohlmünzer, S., Farmakognozja, (wyd. 5, str. 100, 396), Wydawnictwo Lekarskie PZWL (2007)