Kilka słów o buku zwyczajnym. Na co był stosowany?

Wydawać by się mogło, że buk jest pospolitym drzewem w naszym kraju. Niestety, jedyny przedstawiciel tego gatunku nawet nie występuje na terenie całej Polski. Przeważnie możemy go spotkać w zachodniej, północno-zachodniej oraz południowej części kraju.

Właściwości lecznicze buka zwyczajnego

Dawniej napary z buka były stosowane w różnego rodzaju nieżytach przewodu pokarmowego, czy też stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Czasami sięgano po niego również w przypadku suchego i męczącego kaszlu. 

Obecnie nie jest on jednak stosowany w celach leczniczych – medycyna zna wiele innych ziół, które sprawdzą się w wyżej wymienionych schorzeniach ;).

Warto pamiętać, że buk ma rewelacyjne właściwości rezonansowe! Zostały one dostrzeżone już za czasów Cesarstwa Rzymskiego, kiedy z drewna buku wykonywano wiele instrumentów dętych. Z tego powodu wszystkie instrumenty dęte w starożytnym Rzymie nosiły nazwę “fagotów” od łacińskiej nazwy buku.

***

Jak wygląda buk zwyczajny?

gatunek: Buk zwyczajny (łac. Fagus sylvatica)
rodzina: bukowate (łac. Fagaceace)

Buk pospolity jest drzewem liściastym, osiągającym nawet 30 metrów wysokości. Charakteryzuje się cienką, gładką i popielato-szarą korą.

Jego ciemnozielone, błyszczące liście mają kształt przypominający jajko lub elipsę o gładkim brzegu, często dodatkowo pokrytym “włoskami”.

Gdzie możemy znaleźć buka?

Nasze poszukiwania powinniśmy rozpocząć od lasów liściastych i mieszanych. Czasami możemy go również spotkać w parkach i na skwerach. Jeżeli jednak chcemy odnaleźć go na naturalnym stanowisku, będzie to bardzo trudne na wschodzie i w centrum kraju.

Czy da się znaleźć kwitnącego buka?

A co jeśli zależy nam na ujrzeniu kwitnącego buka? Jeżeli już udało nam się już go zlokalizować, a do naszego zielnika bardzo chcemy upolować liście wraz z kwiatami, wówczas musimy poczekać do kwietnia lub maja – to właśnie w tych miesiącach buk rozwija swoje kwiaty – jako roślina wiatropylna ma ich dwa rodzaje:

• kwiaty męskie – są brunatno-czerwonej barwy, dodatkowo zwisają na długich szypułkach
• kwiaty żeńskie – zebrane są w pary. Dodatkowo otacza je srebrzysta okrywa, złożona z czterech listków. 

A co z owocami?

Znalezienie buka już na pierwszy rzut oka może wydawać się problematyczne. Jeżeli chcemy dodatkowo zdobyć jego owoce, sprawa wygląda jeszcze trudniej.

Po pierwsze – buk zaczyna obradzać w nasiona dopiero w wieku od 60 do 70 lat (jeżeli rośnie samotnie, to mamy szczęście, bo owoce mogą pojawić się, kiedy ma tych lat “tylko” 40). 

Po drugie, znalezienie okazu w odpowiednim wieku, to dopiero część sukcesu, bowiem buk w Polsce obradza w nasiona średnio co 8-10 lat. 

A kiedy zbierać jego nasiona?

Jeżeli już mamy szczęście, to najlepszą porą na zbieranie nasion buka jest wrzesień i październik. Same owocki buka są trójgraniaste, okrywają je brązowa, dość cienka łupinka.

Orzeszki buka są jadalne, jednak przeważnie są one przetwarzane na paszę dla zwierząt – szczególnie dziki zdają się za nimi przepadać. 

Zdrowotności!

Pan Tabletka

P.S. Czytaliście już o lipie drobnolistnej? Jeśli nie to zachęcam, wpis znajdziecie tutaj (klik!). Warto się doszkolić, bo to roślina często używana w okresie przeziębieniowym. Na pewno niejeden z Was spotka się z nią w razie przeziębienia 🙂

P.S. 2 Zachęcam też bardzo mocno do przeczytania mojej książki o odporności, to skarbnica wiedzy przede wszystkim dla młodych rodziców. Ale nie tylko! Link do sklepu tutaj (klik!). Jak ją przeczytacie, to zostawcie też komentarz – to dla mnie ogromna pomoc w tworzeniu coraz lepszych treści dla Was 🙂

Źródła

1.Rybak D., Rośliny Lecznicze ATLAS, Warszawa, Arkady, 1993, s. 292.
2.Rutkowski L.: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s.101.
3. Łabuz-Walczak P., Musiał K.: Drzewa i krzewy uroczyska Polichty, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, s. 10.Stefan Białobok (red.):Buk zwyczajny. Nasze drzewa leśne. Warszawa, Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 375-498.