Po stresującym dniu wielu z nas sięga po herbatę z melisy, aby ukoić zszargane nerwy i się wyciszyć. Czy melisa lekarska na uspokojenie to dobry pomysł? Jakie właściwości lecznicze ma melisa i jak działa? Czy można przyjmować melisę w ciąży? Odpowiedzi na te nurtujące pytania znajdziesz w tym wpisie.
Spis treści
Liść melisy lekarskiej zawiera w sobie wiele związków chemicznych, odpowiedzialnych za prozdrowotne działanie rośliny.
W składzie wyróżnia się:
Jakie działanie wykazuje melisa? Ha, cały szereg. Popatrzcie tylko na tą listę:
Sami widzicie, jest tego sporo.
Napary wykonane na bazie liści melisy lekarskiej wykorzystywane są we wspomaganiu leczenia stanów nadpobudliwości nerwowej, zaburzeń snu i problemów z zasypianiem. Aktywność związków zawartych w surowcu pozwoli na uspokojenie nerwów i chwilowe wyciszenie.
Bezpieczna dawka surowca, którą można użyć podczas przygotowania naparu wynosi od 1,5 do 4,5 g surowca na 150 ml wody. Napar należy spożywać niewielkimi łykami, 1-3 razy w ciągu dnia.
Na moim blogu przygotowałem też analizę tabletek na uspokojenie – zerknij tutaj (klik!).
Właściwości przeciwbakteryjne liści melisy lekarskiej wykorzystuje się m.in. w walce z wirusem opryszczki. Przy pojawieniu się zmiany na wardze można delikatnie potrzeć liściem melisy o zmienione chorobowo miejsce.
Naturalne receptury na walkę z opryszczką oraz inne dolegliwości znajdziecie w mojej książce Zdrownik, którą Wam serdecznie polecam.
Z uwagi na obecność olejków eterycznych, wyciągi z melisy lekarskiej stosuje się w aromaterapii.
Liście melisy lekarskiej warto mieć we własnej kuchni, gdyż dodane do codziennych potraw czy lemoniady nie tylko zadziałają uspokajająco i orzeźwiająco, ale także wspomogą pracę układu pokarmowego.
Nie należy sięgać po melisę, jeśli stwierdzono u nas nadwrażliwość na jakikolwiek składnik aktywny zawarty w jej surowcach. W nielicznych przypadkach spożycie preparatów na bazie melisy lekarskiej może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Jeśli podczas stosowania receptur na bazie liści melisy lekarskiej dolegliwości się nasilają lub pojawiają się nowe objawy – koniecznie udaj się do lekarza.
Ze względu na brak odpowiednich badań, nie zaleca się stosowania liści melisy lekarskiej u dzieci poniżej 12. roku życia. Pamiętajcie jednak, że zawsze warto zachować zdrowy rozsądek i w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem.
Pomimo, że melisa lekarska nie zalicza się do roślin o działaniu teratogennym czy poronnym, zaleca się stosowanie jej z ostrożnością u kobiet ciężarnych i mam karmiących. Z uwagi na wysoką zawartość substancji lotnych istnieje m.in. ryzyko pobudzenia czynności mięśni macicy. Ja jak mantrę będę powtarzał: w razie jakichkolwiek wątpliwości skonsultuj się z lekarzem, który zna Twoją indywidualną sytuację zdrowotną, dzięki czemu może fachowo doradzić, czy stosowanie danego surowca będzie u Ciebie potencjalnie szkodliwe.
***
gatunek: Melisa lekarska (łac. Melissa officinalis L.)
rodzina: jasnotowate (łac. Lamiaceae)
Melisa lekarska należy do bylin. Posiada rozgałęzioną łodygę, sięgającą 0,8-1 metra wysokości i drewniejącą w dolnej partii. Jest owłosiona, co nadaje jej nieco szarawą barwę. Na łodydze znajdują się cienkie, naprzeciwległe, sercowojajowate liście o silnie karbowanych (ząbkowanych) brzegach.
W okresie kwitnienia (lipiec-sierpień) pojawiają się dwuwargowe, grzbieciste kwiaty melisy lekarskiej o barwie białej, różowej bądź niebieskiej. Roślina rozpościera wokół charakterystyczny cytrynowy zapach.
Roślina jest popularna i chętnie uprawiana w państwach europejskich, szczególnie krajach śródziemnomorskich. W Polsce również istnieje wiele hodowli melisy lekarskiej.
Melisę lekarską można uprawiać samodzielnie, m.in. w przydomowym ogródku lub jako roślinę doniczkową na kuchennym parapecie.
Surowcem wykorzystywanym w celach leczniczych jest liść melisy lekarskiej. W celach przemysłowych zbiera się czasem również ziele melisy.
Roślina kwitnie w miesiącach letnich: lipcu i sierpniu. Na zbiory warto udać się nieco wcześniej – w czerwcu, jeszcze przed okresem kwitnienia, lub w sierpniu. Zbiera się wówczas górne fragmenty pędów melisy lekarskiej, na których znajdują się w pełni wykształcone liście. Po zebraniu liście obrywa się i suszy w naturalnych warunkach (w miejscu przewiewnym i zaciemnionym).
Wysuszony surowiec należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, w miejscu chłodnym, bez dostępu do światła oraz wilgoci.
Zdrowotności!
Pan Tabletka
P.S. A w temacie innych ziół zapraszam do innych ziołowych wpisów: o rozmarynie (klik!), o rumianku (klik!) i o pokrzywie (klik!).
1.European Medicines Agency (2013). Community herbal monograph on Melissa officinalis L., folium. Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC). Dostępne na: https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-monograph/final-community-herbal-monograph-melissa-officinalis-l-folium_en.pdf
2. Kohlmunzer S. (1998). Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 577 – 579.
3. Łuczak A.,Nowak M.,Szałek E. (2017). Bezpieczeństwo leków roślinnych w ciąży. Farmacja Współczesna, 10, s. 140-146.
4. Matławska I. (2008). Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Wydawnictwo naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań, s. 317-319.
5. Ożarowski A., Jaroniewski W. (1987). Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa, s.252-253.
6. Rybak D. (1993). Atlas roślin leczniczych. Wydawnictwo “Arkady”, Warszawa, s. 176-177.
7. World Health Organization (2004). Folium Melissae, WHO Monographs on Selected Medicinal Plants, s.180-187. Dostępne na: https://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js4927e/18.html
8. Zarei A., Changizi-Ashtiyani S., Taheri S., Hosseini N. (2015). A Brief Overview of the Effects of Melissa officinalis L. Extract on the Function of Various Body Organs, Zahedan J Res Med Sci, 17(7).